Waar het hart vol van is

Gelukkig wie zuiver van hart zijn,

want zij zullen God zien.

Matteüs 5,8

God Zelf zien is in het Oude Testament voorbehouden aan twee of drie mensen: Mozes, Elia en Jesaja. De Heer gaat in Zijn volle Majesteit voor Mozes langs en roept Zijn naam uit (Ex. 33,18-19; 34,6-7). Elia hoort God in het gefluister van een zachte bries op de Horeb, en heeft daar een gesprek met God (1Kon. 19,12; vgl. Gen. 3,8). Er staat daar niet dat Elia God letterlijk heeft gezien. Jesaja ziet God in een visioen en krimpt ineen van nederigheid en angst (Jes. 6,1-5). In het Nieuwe Testament zien Petrus, Johannes en Jakobus Jezus in Zijn volle majesteit. Bij de verheerlijking op de berg staat: “Voor hun ogen veranderde Hij van gedaante, zijn gezicht straalde als de zon en zijn kleren werden wit als het licht” (Mt. 17,2; vgl. Mc. 9,2-3; Lc.9,29).

Het zijn teksten die je verlangen aanwakkeren: God zien! In onze tekst geeft Jezus er een aanwijzing voor: gelukkig wie zuiver van hart zijn... We kijken deze dienst naar wat dat betekent - zuiver van hart zijn. Het klinkt misschien als een onmogelijke opgave, maar na deze preek weet je wat er voor nodig is. Het helpt je om telkens weer, zonder aarzeling, weer naar God toe te gaan. Ook wanneer je het in je leven met hem hebt verprutst, je je zondig en vies voelt.

DIA 3

Ons thema is: 

WAAR HET HART VOL VAN IS

We staan stil bij drie elementen: 1) een zuiver hart; 2) gebroken en verbrijzeld; 3) God zien

#1. Een zuiver hart

#2. Gebroken en verbrijzeld

#3. God zien

DIA 4

#1. Een zuiver hart

Zuiver, daarbij denken we direct aan schoon, rein. Zoals we zongen met Psalm 24: “Wie... mag het heiligdom van God betreden? De mens die rein van hart en hand, de leugen uit zijn leven bant en geen bedrog pleegt in zijn eden.” Oftewel: iemand die een zuiver leven leidt, niet liegt of bedriegt en zijn beloftes houdt. Ik ga ervan uit dat we dat allemaal proberen. Ik weet in elk geval zeker: niemand van ons lukt dat volmaakt. Want hoe zuiver je intenties ook zijn, soms doe je dingen die verkeerd zijn

DIA 5 | ZWART

Meer nog: we kennen allemaal verleidingen tot zonde in ons hart. Voor sommigen de verleiding of seksueel gebied – begerig kijken naar een knappe man of vrouw, of naar pornografie. Voor anderen is de verleiding meer materieel – telkens maar meer en meer en meer willen hebben; het is nooit genoeg. Voor nog weer een ander is de verleiding meer op het gebied van macht – een gebrek aan nederigheid en gehoorzaamheid, of iemand willen beheersen en laten doen wat jij wil. Noem het maar op, vul het maar aan: allemaal kennen we verleidingen in ons hart.

Dus ons hart is niet zuiver in de zin van zonder zonde of verlangen daarnaar. Ons hart is juist verdeeld. Ja, je verlangt ook het goede. Alleen je verlangt niet zuiver en alleen het goede, maar ook slechte dingen. Hoe kunnen we dan ooit voldoen aan die eis van een zuiver hart? Wat kunnen we méér doen dan die woorden van Psalm 51 met David meebidden:

DIA 6

Schep, o God, een zuiver hart in mij,

vernieuw mijn geest, maak mij standvastig,

verban mij niet uit uw nabijheid,

neem uw heilige geest niet van mij weg.

Psalm 51,12-13

DIA 7

Zie je, als je dat zuivere hart alleen maar uitlegt als een hart waar geen zonde uit voortkomt, dan zijn we verloren. Geen enkel mens kan daaraan voldoen. Maar het Nieuwe Testament geeft aanleiding om het toch iets anders uit te leggen, dan simpelweg een hart waar geen zonde uit voortkomt. Want daar wordt gesproken over de mogelijkheid om God met een zuiver hart te dienen (vgl. Hand. 15,9; 1Tim. 1,5; 2Tim. 2,22; 1Pet. 1,22).

Hoe dat kan, daar wijst Psalm 51 richting voor in vers 18-19:

DIA 8

#2. Gebroken en verbrijzeld

U wilt van mij geen offerdieren,

in brandoffers schept U geen behagen.

Het offer voor God is een gebroken geest;

een gebroken en verbrijzeld hart

zult U, God, niet verachten.

Psalm 51,18-19

Dát is wat een zuiver hart ten diepste is: een gebroken en verbrijzeld hart. Zie je zuiverheid van hart heeft niet in de eerste plaats te maken met welke zonde je doet of nalaat. Het gaat over het hart.

DIA 9 | ZWART

Kijk maar naar Jezus optreden: Hij verwelkomt zondaars met open armen, maar tegen de schriftgeleerden en farizeeën is Hij ongekend scherp. Maar de zondaars overtraden de wet van God, waar de farizeeën de wetten van God strikter naleefden dan wie dan ook! En tóch zet Jezus de Farizeeën en schriftgeleerden op hun plek, bijvoorbeeld in Matteüs 23,25-26. Jezus heeft het daar over hun hart:

DIA 10

Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie reinigen de buitenkant van bekers en schalen, maar de binnenkant blijft vol roofzucht en onmatigheid. Blinde farizeeër, reinig eerst de binnenkant van de beker, dan wordt de buitenkant vanzelf ook schoon.

Matteüs 23,25-26

Een zuiver hart heeft dus te maken met wat er in je hart leeft. Het gaat niet in de eerste plaats over de concrete zondige dingen die je wel of niet doet. En Psalm 51 laat zien waar het om gaat: een gebroken en verbrijzeld hart, voor God. Gebroken en verbrijzeld om de puinhoop die je ervan hebt gemaakt in je leven met Hem. Begrijp je: een zuiver hart is het hart dat je telkens weer bereid bent om op te ruimen! Het hart dat zich telkens weer op God wil richten. Want dát heeft Jezus Christus mogelijk gemaakt! Hij heeft het document met aanklachten vernietigd (vgl. Kol. 2,14)! Door Zijn vergeving gaat het nu allereerst om telkens weer terugkeren naar God. Naar de God die ons het heilige leven Zelf wil leren door Zijn Geest

DIA 11

Een zuiver hart is een hart dat kapotgaat aan dat dubbele verlangen: enerzijds verlangen naar het goede leven dat God wijst en anderzijds verleidt door de zonde. Het zuivere hart waar Jezus het over heeft, dat klopt in de mens die telkens weer bidt: ‘Heer Jezus, geefmij een zuiver hart. Geef mij een geest die niet verdeeld is tussen het goede leven en de zonde. Geef me een geest die vastberaden U aanbidt.’ Het gaat over de mens die het toelaat om verslagen, gebroken, verbrijzeld te zijn om zijn of haar zonden.

Begrijp je dat dat wat anders is dan dagelijks bidden om vergeving? Het gaat niet om het doen, maar om het écht geloven, met je hart, ziel én verstand – het willen, het voelenen het weten! ‘Wie zo’n zuiver hart heeft,’ zegt Jezus, ‘die zal God zien!’

DIA 12

#3. God zien

God zien, dat zullen we op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Johannes schrijft dat in zijn eerste brief:

DIA 13

Geliefde broeders en zusters, wij zijn nu al kinderen van God. Wat we zullen zijn is nog niet geopenbaard, maar we weten dat we aan Hem gelijk zullen zijn wanneer Hij zal verschijnen, want dan zien we Hem zoals Hij is.

1 Johannes 3,2

En ook Paulus schrijft het: 

Nu zien we nog maar een afspiegeling, een raadselachtig beeld, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben.

1 Korintiërs 13,12

We zullen, door Jezus gereinigd van de zonde, God écht zien, na de wederkomst. En nu...? Nu kan dat nog niet. Het is zoals God tegen Mozes zegt: “[Mijn] gezicht zul je niet kunnen zien, want geen mens kan Mij zien en in leven blijven” (Ex. 33,20). Dat heeft de mens aan zichzelf te danken.

DIA 14 | ZWART

God is simpelweg té heilig voor ons om nu oog in oog te staan. Dat zou geen mens overleven, verdeeld door de zonde als we zijn. Maar God maakt zich tóch al bekend, door Jezus Christus en Zijn Geest.

Weet je, dat is in feite al groot wonder: we mogen die heilige God kennen. Zijn Vaderhart kennen, Zijn liefde, Zijn goedheid, Zijn genade. Meer nog: “Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons tot volmaaktheid gekomen” (1Joh. 4,12). In de liefde van je broers en zussen, zie je Gods eigen liefde.

Bijvoorbeeld als iemand helemaal blij wordt van wat God doet. Pas hoorde ik iemand enthousiast vertellen over hoe hij in zijn leven gebedsverhoring ervoer. Daarin herken ik God.

Of als iemand dwars tegen hele moeilijke omstandigheden in toch rustig op God blijft vertrouwen, omdat ze weet: God zorgt, Hij leidt, Hij laat niet los! Daarin herken ik God.

Als iemand vriendelijk is voor wie hem naar het leven staat.

Als iemand geduldig blijft, midden in wat woede uitlokt.

Iemand vergeldt kwaad met goed.

Noem het maar op... Daarin herken ik God.

DIA 15

Nee, God Zelf zien, Jezus Zelf zien, dat blijft voor ons wachten, verlangen, uitkijken. Maar vandaag de dag is wel degelijk te zien wat God doet. Zijn ingrijpen in de tijd blijft zichtbaar door Zijn kinderen die leven als leerlingen van Jezus. Bovendien leer je in je gelovige leven nu God door Zijn Zoon Jezus Christus steeds beter kennen.

Je leert hem beter kennen, wanneer je telkens bereid bent om je gebroken te voelen. Wanneer je gebroken door de zonde toch weer schoorvoetend, aarzelend, schuchter Gods vergeving zoekt. Want dan laat Hij blijken hoe genadig Hij is.

DIA 16

Gelukkig ben je, als je zo zuiver van hart bent. Als je zo verlangt naar het leven met God

Want weet:

Waar het hart vol van is,

daarvoor opent God de ogen!

AMEN